Các nhà thiên văn học gần đây đã phát hiện ra một hệ hành tinh đáng chú ý xoay quanh ngôi sao màu cam nhạt WASP-132 , bao gồm hai ngoại hành tinh hoàn toàn khác biệt. Một là một hành tinh đá hoàn thành quỹ đạo chỉ trong hơn 24 giờ, trong khi hành tinh còn lại là một hành tinh khí khổng lồ lạnh giá mất năm năm để hoàn thành quỹ đạo.
Các nhà thiên văn học gần đây đã phát hiện ra một hệ hành tinh đáng chú ý xoay quanh ngôi sao màu cam nhạt WASP-132, bao gồm hai ngoại hành tinh hoàn toàn khác biệt. Một là một hành tinh đá hoàn thành quỹ đạo chỉ trong hơn 24 giờ, trong khi hành tinh còn lại là một hành tinh khí khổng lồ lạnh giá mất năm năm để hoàn thành quỹ đạo.
Một thế giới đầy đá với quỹ đạo nhanh
Hành tinh bên trong, được gọi là WASP-132 c , là một siêu Trái Đất nằm cách ngôi sao chủ của nó chỉ 1,7 triệu dặm, khiến nó trở thành một trong những ngoại hành tinh gần nhất với ngôi sao chủ từng được phát hiện. Khoảng cách gần này dẫn đến một quỹ đạo nhanh, hoàn thành một vòng quay trọn vẹn quanh ngôi sao chủ sau mỗi 24 giờ 17 phút. Mặc dù có vị trí nóng như thiêu đốt, gần hơn nhiều vệ tinh Trái Đất tầm thấp quay quanh Trái Đất, mật độ của hành tinh này cho thấy thành phần chủ yếu là đá. Với mật độ 5,5 g/cm³, mật độ khối của nó nặng hơn một chút so với Trái Đất, cung cấp manh mối về cấu trúc rắn chắc của nó.
Dữ liệu từ kính viễn vọng không gian TESS đã giúp xác nhận sự hiện diện của hành tinh này thông qua các quan sát trắc quang, cho thấy quá trình di chuyển của hành tinh này kéo dài hơn một giờ một chút. Các dữ liệu quang phổ bổ sung từ HARPS đã giúp xác định khối lượng của hành tinh, gấp khoảng sáu lần Trái Đất. "Đây là lần đầu tiên chúng tôi quan sát được cấu hình như vậy", Tiến sĩ David Armstrong thuộc Đại học Warwick cho biết , đề cập đến việc phát hiện ra một siêu Trái Đất trong một hệ Sao Mộc nóng.
Người khổng lồ băng giá ở vùng ngoại ô
Ngược lại, hành tinh ngoài cùng, WASP-132 d , là một hành tinh băng khổng lồ quay quanh ở khoảng cách xa hơn nhiều. Nằm cách ngôi sao chủ khoảng 252 triệu dặm —khoảng cách tương đương từ Mặt Trời đến vành đai tiểu hành tinh — hành tinh khí khổng lồ này có khối lượng gấp 5,2 lần Sao Mộc . Ở khoảng cách này, nó nhận được chưa đến một phần trăm ánh sáng mà Trái Đất nhận được từ Mặt Trời, dẫn đến nhiệt độ có thể giảm xuống hàng trăm độ dưới mức đóng băng.
Bất chấp cái lạnh khắc nghiệt, hành tinh khổng lồ xa xôi này mang đến cho các nhà khoa học một cơ hội độc đáo để nghiên cứu một hành tinh băng khổng lồ trẻ tuổi vẫn đang nguội dần. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu quang phổ CORALIE trong hơn chín năm để theo dõi quỹ đạo chậm của hành tinh, cho thấy xu hướng vận tốc ổn định và gợi ý về sự hiện diện có thể có của một người bạn đồng hành vô hình khác ở xa hơn trong hệ thống. Dữ liệu dài hạn như vậy cung cấp những hiểu biết quý giá về hành vi của các hành tinh băng giá xa xôi.
Một hệ thống hiếm có cho nghiên cứu hành tinh
Việc phát hiện ra cả một siêu Trái Đất đá và một hành tinh băng giá khổng lồ xa xôi quay quanh cùng một ngôi sao mang đến cái nhìn sâu sắc thú vị về kiến trúc hệ hành tinh. Hệ thống này thách thức các mô hình di cư hành tinh truyền thống, đặc biệt là ý tưởng cho rằng Sao Mộc nóng - những hành tinh khí khổng lồ - có xu hướng phân tán các hành tinh nhỏ hơn vào các quỹ đạo khác nhau hoặc thậm chí đẩy chúng ra khỏi hệ thống.
Nhóm nghiên cứu đứng sau khám phá này cho rằng WASP-132 c có thể đã "trôi dạt lặng lẽ qua đĩa" vật chất bao quanh ngôi sao, khiến siêu Trái Đất bên trong không bị xáo trộn. Quá trình này có thể giải thích quỹ đạo tương đối ổn định của cả hai hành tinh. "Đây là một phòng thí nghiệm đáng chú ý để nghiên cứu sự hình thành và tiến hóa của các hệ đa hành tinh", François Bouchy, nhà nghiên cứu tại Đại học Geneva (UNIGE), cho biết.
Nguồn: dailygalaxy
